Αγόρασες laptop ή έκανες επανεγκατάσταση OS; Clonezilla the bitch! [Clonezilla Guide]

[gdp77]

Λίγη ιστορία πρώτα...

Πριν από 10 χρόνια αγόρασα το πρώτο μου laptop, ένα Αcer που φορούσε turion 64, που ακόμα ζει και βασιλεύει στο γραφείο του πεθερού μου (τρέχει βέβαια ubuntu πλέον). Τότε τα laptops ερχόντουσαν μαζί με 1-2 συνοδευτικά DVD τα οποία σου επέτρεπαν να κάνεις restore το laptop στην εργοστασιακή κατάσταση, είτε επειδή τα windows είχαν γίνει αχταρμάς και η επιδιόρθωση ήταν χρονοβόρα, είτε επειδή χτύπησε ο δίσκος και τον αντικατέστησες. Θα σκεφτείτε μερικοί “σιγά το πράμα, τραβάω ένα format και επανεγκατάσταση και είμαι ok”. Παραγνωρίζετε όμως ότι στα περισσότερα laptop η εύρεση και εγκατάσταση των οδηγών δεν ήταν και τόσο εύκολη όπως στο desktop, ενώ -τουλάχιστον από την εμπειρία μου- φοράνε ειδικές OEM εκδόσεις των windows. Με απλά λόγια είναι πολύ πιθανό να μην είναι εφικτό το να βρεις ένα δισκάκι win, να τα περάσεις και να γίνουν activate με το κλειδί που υπάρχει στο κάτω μέρος του laptop.

Πριν από 2 χρόνια που χρειάστηκε να αντικατασταθεί αυτό το laptop με κάτι πιο σύγχρονο (ένα toshiba με i5, το οποίο έχω ακόμα στην κατοχή μου), διαπίστωσα ότι η μόδα είχε αλλάξει (προφανώς για οικονομικούς λόγους) και τα laptop δεν συνοδεύονταν από δισκάκια, αλλά σε προέτρεπαν μετά το πρώτο boot να τα δημιουργήσεις εσύ. Υπήρχε βέβαια πάντα ένα κρυφό partition που επανέφερε το laptop στην εργοστασιακή κατάσταση, αλλά αυτό λειτουργούσε σε συνδυασμό με την εγκατάσταση που υπήρχε στο δίσκο. Αν σβήνονταν κρίσιμα δεδομένα π.χ. από κάποιον ιό, η επαναφορά από το κρυφό partition μπορούσε και να μην λειτουργήσει. Ακόμα χειρότερα, αν ο δίσκος παρέδιδε πνεύμα, είναι προφανές ότι στον καινούριο δεν υπήρχε κανένα κρυφό partition και έπρεπε να στήσεις το μηχάνημα από το μηδέν.

Ο καιρός περνάει, όμως, και πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου ένα win8 laptop που αγόρασε ο αδερφός μου για τις επαγγελματικές του ανάγκες (toshiba). Διαπίστωσα λοιπόν, ότι όχι μόνο δεν υπήρχαν συνοδευτικά cd, αλλά ούτε και η προτροπή να φτιάξεις recovery media. Το μόνο που κατάφερα να βρω ήταν η επιλογή των win για επαναφορά στην εργοστασιακή κατάσταση (η οποία όμως σαφώς και δε θα δουλέψει αν σβηστούν ή γίνουν corrupt σημαντικά αρχεία ή χτυπήσει ο δίσκος) και η δυνατότητα για “file restore” αν θυμάμαι καλά, δηλαδή για backup αρχείων μόνο. Είναι προφανές ότι η μόδα επιβάλλει την “smartphone-ποίηση” των laptop και φυσικά να τα σκάει ο κάθε χρήστης στην εταιρεία κατασκευής όταν χτυπήσει ο δίσκος ή τα windows γίνουν αχταρμάς από malware και ιούς (σενάριο πάρα πολύ συχνό ειδικά για τους “αδαείς”). Αλλά ακόμα και αν έχεις τις γνώσεις (ή τον γνωστό) να σου κάνει επανεγκατάσταση OS, η διαδικασία αυτή είναι εξαιρετικά χρονοβόρα για όποιον την επιχειρήσει, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον χρόνο που απαιτείται για την εγκατάσταση του επιπλέον λογισμικού που απαιτείται για να αξιοποιείται το hw των laptop.

Η λύση για όλα τα παραπάνω είναι φυσικά να γίνει ένα image του δίσκου του εκάστοτε μηχανήματος, ώστε ο χρήστης να έχει την ασφάλεια ό,τι και να συμβεί ότι θα μπορέσει απλά και γρήγορα να επαναφέρει το μηχάνημά του σε λειτουργική κατάσταση. Επειδή λοιπόν ως χρήστης αλλά και ως “φίλος που ξέρει”, έχω αντιμετωπίσει πολλές φορές το σενάριο ενός “διαλυμένου” laptop, κατέληξα στη χρήση του προγράμματος clonezilla για imaging ενός δίσκου και γρήγορη επαναφορά όταν τα πράγματα “στραβώσουν”. Είναι open source, δωρεάν, ανανεώνεται τακτικά και είναι εύκολο στη χρήση, ενώ προσφέρει και πολλές δυνατότητες για τους “απαιτητικούς”. Ας δούμε πρώτα σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να φανεί χρήσιμο:

1) Μόλις κάνατε επανεγκατάσταση OS και περάσατε ένα σωρό λογισμικό που χρησιμοποιείτε + updates. Πρόκειται για μια πολύωρη διαδικασία (ανάλογα με τα specs του pc/laptop, το λογισμικό που χρησιμοποιείτε και τα updates στο λογισμικό αυτό), στην οποία απαιτείται ο χρήστης να είναι πάνω από το μηχάνημα για να ολοκληρώνονται οι διάφορες εγκαταστάσεις. Πρόκειται για την τέλεια χρονική στιγμή να κάνετε image του δίσκου σας! Όταν χρειαστεί, κάνεις απλά ένα restore και όλα θα είναι όπως τώρα!

2) Μόλις αγοράσατε laptop, το οποίο είτε δεν σας δίνει επιλογή για recovery media είτε δεν είστε σίγουροι αν τα recovery media θα παίξουν σωστά και σε περίπτωση π.χ. αντικατάστασης του δίσκου (είπαμε αυτά τα recovery media, ανάλογα με τον κατασκευαστή, πολλές φορές λειτουργούν σε συνδυασμό με τα data που υπάρχουν στον “εργοστασιακό” δίσκο με τον οποίο έρχεται το laptop

3) Αναβαθμίζετε το δίσκο σας και θέλετε να κάνετε ένα τέλειο αντίγραφο όλα τα data του παλιού στον καινούριο.

4) Οποιοδήποτε άλλο σενάριο χρήσης απαιτεί image / cloning

Τι θα χρειαστείτε:

1) το iso του clonezilla. Επιλέξτε "amd64" αρχιτεκτονική για οποιοδήποτε μηχάνημα έως και 5 ετών.

2) ένα κενό cd που θα κάψετε το iso ή ένα κενό flash usb το οποίο μπορείτε να το κάνετε bootable και να περάσετε το clonezilla iso με το yumi (multiboot usb creator).

3) Να έχετε αποφασίσει ποια partitions του δίσκου σας ενδιαφέρει να κάνετε image και πού θα τα αντιγράψετε.

Διαδικασία

Αφού φτιάξουμε ένα bootable cd με το iso του clonezilla, ή ένα bootable usb με το yumi (το προτείνω), εκκινούμε το σύστημα με αυτό.

Εικόνα1: Ανάλογα με το μηχάνημά μας, υπάρχει κάποιο F πλήκτρο, με το οποίο κατά την εκκίνηση μπαίνουμε στο boot menu, ώστε να επιλέξουμε από πού θα κάνει εκκίνηση ο υπολογιστής. Στο υπολογιστή του παραδείγματος είναι το F8

Εικόνα2:Το boot menu θα μοιάζει με αυτό της φωτογραφίας. Επιλέγουμε από πού θα κάνει boot ο υπολογιστής. Στο παράδειγμά μας επιλέγουμε το usb flash στο οποίο έχουμε γράψει με το yumi το iso του clonezilla.

Εικόνα3: Στην επόμενη οθόνη που θα δούμε επιλέγουμε την πρώτη επιλογή και πατάμε enter. Θα δουλέψει στο 99% των περιπτώσεων. Αν όχι, στο "other modes" θα βρούμε επιλογές για "safe graphics mode".

Εικόνα4: Δεν πειράζουμε το keymap και προχωράμε με enter.

Εικόνα5: Εnter ξανά. Η επιλογή command line αφορά τους προχωρημένους.

Εικόνα6: Θα ασχοληθούμε με την πρώτη επιλογή (image ενός δίσκου ή κάποιων partitions). H επλογή cloning αφορά στα σενάρια που θέλετε να κάνετε τέλεια αντίγραφα κάποιου δίσκου π.χ. σε σενάρια αναβάθμισης δίσκου.

Εικόνα7: Η πρώτη επιλογή αφορά και τους περισσότερους χρήστες, δηλαδή image σε τοπικό δίσκο. Οι άλλες επιλογές θα απασχολήσουν πιο πολύ τους administrators.

Εικόνα8: ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Σε περίπτωση που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε κάποιον εξωτερικό δίσκο, τώρα είναι η ώρα να τον συνδέσουμε, να περιμένουμε 5 δευτερόλεπτα και να πατήσουμε enter.

Εικόνα9:ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Εδώ πρέπει να επιλέξουμε σε ποιο δίσκο και partition θα αποθηκευτεί το image που θα κάνουμε. Η ονοματολογία είναι αυτή που χρησιμοποιείται στο linux SDA για τον πρώτο δίσκο, SDB για τον δεύτερο κτλ. Οι δίσκοι ακολουθούνται από αριθμούς που φανερώνουν τα partitions. Στο παράδειγμά μας, ο πρώτος δίσκος SDA έχει 4 partitions (1,5,6,7). Καλύτερα να επιλέξετε έναν δεύτερο δίσκο για να αποθηκευτεί το image σας και όχι τον SDA (πρώτος δίσκος, όπου κατά κανόνα βρίσκεται το OS). Στο παράδειγμά μας, επιλέγουμε τον δεύτερο δίσκο (SDB1), όπου θα αποθηκευτεί το image που θα φτιάξουμε. Φροντίστε να υπάρχει ο διαθέσιμος χώρος ελεύθερος.

Εικόνα10:Επιλέγουμε σε ποιο φάκελο του δίσκου θα αποθηκευτεί το image που θα φτιάξουμε. Στο παράδειγμα επιλέχθηκε το top directory

Εικόνα11:Απλά enter.

Εικόνα12:Επιλέγουμε beginner mode. Αφήνουμε το "expert" για τους προχωρημένους.

Εικόνα13:ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Η πρώτη επιλογή είναι για να γίνει image όλου του δίσκου (μην ανησυχείτε ο χώρος που χρειάζεται για το image είναι μόνο για όσα δεδομένα υπάρχουν και όχι για το πραγματικό μέγεθος του δίσκου. Δηλαδή αν έχουμε δίσκο 1 TB και χρησιμοποιούμε 100GB, τότε θα χρειαστούν για το image λιγότερα από 100GB, λόγω compression). Επιλέγουμε τη δεύτερη επιλογή αν θέλουμε να κάνουμε image συγκεκριμένο partition, π.χ. το SDA1 όπου συνήθως βρίσκονται τα win και οι εφαρμογές τους.

Εικόνα14:Το όνομα του image που θα δημιουργηθεί. Αν θέλουμε το αλλάζουμε

Εικόνα15:ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Επιλέγουμε με SPACE BAR ποια partitions του δίσκου θέλουμε να γίνουν image. Στο παράδειγμά μας, επιλέχθηκε το μικρότερο partition (SDA6) για λόγους συντομίας.

Εικόνα16:Επιλέγουμε αν θέλουμε να γίνει error checking πριν το image. Στο παράδειγμά μας ο δίσκος ήταν σίγουρα ok, οπότε επιλέξαμε skip. Καλό είναι αν υπάρχουν errors στο δίσκο, να έχει γίνει chkdsk από το λειτουργικό.

Εικόνα17:Επιλέγουμε αν θέλουμε να γίνει verify το image που θα φτιάξουμε. Καλό είναι να το κάνουμε, ώστε να είμαστε 100% σίγουροι ότι το image που φτιάχτηκε θα είναι ok.

Εικόνα18:Enter

Εικόνα19:Επιβεβαιώνουμε τις επιλογές μας και πατάμε (y)es

Εικόνα20:Η διαδικασία ξεκινά και ενημερωνόμαστε για τον χρόνο που απομένει.

Εικόνα21: Η διαδικασία ολοκληρώθηκε. Enter

Εικόνα22: Επιλέγουμε reboot για να ξεκινήσει το σύστημά μας πάλι.

Εικόνα23: Επιβεβαιώνουμε ότι το image μας έχει αποθηκευτεί. Το μετακινούμε αν θέλουμε σε άλλο δίσκο (π.χ. σε εξωτερικό δίσκο για να είναι πιο ασφαλές).

Αυτό ήταν! Μην σας αποθαρρύνουν οι πολλές εικόνες που ανέβασα! Η διαδικασία είναι πολύ πιο απλή απ΄όσο δείχνει. Ό,τι και αν συμβεί πλέον στο σύστημά σας, μπορείτε να κάνετε boοt με το clonezilla και να επαναφέρετε τον υπολογιστή στην τρέχουσα κατάστασή του!

Για οποιαδήποτε απορία εδώ είμαστε!

Edited January 19, 2016 by gdp77

[caution]

Πολύ όμορφος & χρήσιμος οδηγός, gdp77

Δεν το έχω χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο ...zilla, αλλά στη περίπτωση ssd και ανάγκης re-align, μετά το restore -> Paragon Alignment Tool ή Minitool Partition Wizard

[Spirosssss]

Νομίζω θα παραμείνω στο Acronis αλλά ότι οδηγός υπάρχει είναι ευπρόσδεκτος.

Sent from my GT-I9100 using Tapatalk 4

[gdp77]

Νομίζω θα παραμείνω στο Acronis αλλά ότι οδηγός υπάρχει είναι ευπρόσδεκτος.

Ίσως το Acronis να είναι το πιο πλήρες imaging/cloning tool που κυκλοφορεί, αλλά το clonezilla είναι δωρεάν, οπότε αν μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου με αυτό, γιατί να πληρώσεις 50$ για το acronis και να ξαναπληρώνεις για τη νέα έκδοση κάθε φορά που αλλάζουν τα windows ή αλλάζει το FS?

Y.Γ. Αν δεν κάνω λάθος το acronis κοστίζει 50$/pc. Για να το χρησιμοποιήσεις σε άλλο μηχάνημα θες και άλλη άδεια κ.ο.κ.

Edited August 20, 2013 by gdp77
Προσθήκη ΥΓ

[GeorgeVasil]

Σεχτικα με το UEFI και με την αδεια των Windows 8 που ειναι παντρεμενη πλεον με το λαπτοπ-BIOS παιζει οκ το προγραμμα?

[gdp77]

Σεχτικα με το UEFI και με την αδεια των Windows 8 που ειναι παντρεμενη πλεον με το λαπτοπ-BIOS παιζει οκ το προγραμμα?

Ναι είναι UEFI συμβατό. Απλά αν θες να μπουτάρεις με αυτό, απενεργοποιείς το safeboot από το bios του laptop/pc, διαφορετικά δεν μπουτάρει τίποτα πλην windows 8. Αφού κάνεις τις εργασίες image/restore που χρειάζεσαι, απλά ενεργοποιείς ξανά το safeboot (αν σου είναι χρήσιμο/απαραίτητο).

[GeorgeVasil]

Ναι είναι UEFI συμβατό. Απλά αν θες να μπουτάρεις με αυτό, απενεργοποιείς το safeboot από το bios του laptop/pc, διαφορετικά δεν μπουτάρει τίποτα πλην windows 8. Αφού κάνεις τις εργασίες image/restore που χρειάζεσαι, απλά ενεργοποιείς ξανά το safeboot (αν σου είναι χρήσιμο/απαραίτητο).

Κατσε τωρα γιατι με μπερδεψες.

Εννοεις οτι δεν υπαρχουν αλλα UEFI Compatible Λειτουργικά ή οτι η ολη διαδικασια με το Clonezilla πρεπει να γινει με το Safeboot Kλειστό γιατι δεν θα μπορεις να boot-αρεις Clonezilla απο το USB?

Εγω οταν ειχα παρει το λαπτοπ (αφου εκανα τα original Recovery Disks) (Dell 5521),ειχα βρει το key των Windows με Tool (Προσοχη σε αυτο γιατι καποια βγαζουν οτι να ειναι), και ξαναπερασα τα Win 8 με Secure Boot off γιατι οντως δεν μπορουσα να ανοιξω την εγκατασταση απο το USB. Μετα βεβαια διαβασα οτι θελει ειδικη διαδικασια για να κανεις UEFI Media. Απο εκει και περα ηταν ηδη αργα γιατι ειχα περασει λειτουργικο και ειχα παρει Ιmage με Αcronis.

Το Secure Boot on εχω την εντυπωση οτι εκανε γρηγοροτερο boot. Γιαυτο το λογο ρωτησα και παραπανω αν παιζει ασυμβατοτητα ωστε να ξερω σε μελλοντικη επανεγκατασταση τι να επιλεξω.

Καλο ειναι να γραφονται αυτα να τα διαβαζει ο κοσμος για να ξερει τι εχει να αντιμετωπισει.

[Yoshi]

παιζει και multicast με αυτο (drbl) και ειναι πολυ χρησιμο οταν εχεις πανω απο 2-3 ιδια pc

[gdp77]

Κατσε τωρα γιατι με μπερδεψες.

Εννοεις οτι δεν υπαρχουν αλλα UEFI Compatible Λειτουργικά ή οτι η ολη διαδικασια με το Clonezilla πρεπει να γινει με το Safeboot Kλειστό γιατι δεν θα μπορεις να boot-αρεις Clonezilla απο το USB?

Εγω οταν ειχα παρει το λαπτοπ (αφου εκανα τα original Recovery Disks) (Dell 5521),ειχα βρει το key των Windows με Tool (Προσοχη σε αυτο γιατι καποια βγαζουν οτι να ειναι), και ξαναπερασα τα Win 8 με Secure Boot off γιατι οντως δεν μπορουσα να ανοιξω την εγκατασταση απο το USB. Μετα βεβαια διαβασα οτι θελει ειδικη διαδικασια για να κανεις UEFI Media. Απο εκει και περα ηταν ηδη αργα γιατι ειχα περασει λειτουργικο και ειχα παρει Ιmage με Αcronis.

Το Secure Boot on εχω την εντυπωση οτι εκανε γρηγοροτερο boot. Γιαυτο το λογο ρωτησα και παραπανω αν παιζει ασυμβατοτητα ωστε να ξερω σε μελλοντικη επανεγκατασταση τι να επιλεξω.

Καλο ειναι να γραφονται αυτα να τα διαβαζει ο κοσμος για να ξερει τι εχει να αντιμετωπισει.

Δεν έχω κάνει image ακόμα σε win8 UEFI laptop. Θα το κάνω μετά από τις 25/8 στο laptop του αδερφού μου και θα ποστάρω εδώ τη διαδικασία. Αυτό που ξέρω πάντως είναι:

α) το clonezilla είναι UEFI compatible.

β) οπότε προκειμένου να boot-άρεις με το clonezilla απενεργοποιείς το safeboot (το UEFI δεν το πειράζεις), κάνεις το image με το clonezilla και μόλις τελειώσεις και κάνεις reboot, ενεργοποιείς το safeboot και μπαίνεις win.

γ) Λογικά ακολουθείς την ίδια διαδικασία για να κάνεις το restore.

edit: Για να μπουτάρεις σε UEFI bios μηχάνημα, θα πρέπει να κάψεις απευθείας το clonezilla iso σε cd, γιατί το yumi (για δημιουργία boot-able usb) δεν είναι UEFI compatible. Σε αυτή την περίπτωση, χρειάζεται να απενεργοποιηθεί και το UEFI (legacy bios), κάνεις τη δουλειά σου και μετά επαναφέρεις τις ρυθμίσεις στο bios.

Edited August 20, 2013 by gdp77

[GoriLLakoS]

gdp77 ευχαριστούμε

[gdp77]

update: Σήμερα το δοκίμασα σε laptop που είχε UEFI bios και μάλιστα χωρίς δυνατότητα να γυρίσει σε "legacy bios". Μέσω του yumi (multiboot usb) δεν μπόρεσε να τρέξει, οπότε αναγκάστηκα να κάψω το iso σε ένα cd και να μπουτάρω με αυτό. Έτρεξε κανονικά και μπόρεσα να πάρω απροβλημάτιστα image του δίσκου.

[Yoshi]

drbl δοκιμασες?

εχεις καμια πληροφορια αν δουλευει σε uefi bios μητρικες?

[gdp77]

drbl δοκιμασες?

Όχι είναι κάτι που ξεφεύγει από τα ενδιαφέροντά μου. Έχω ακούσει από ανθρώπους που το έχουν χρησιμοποιήσει ότι παίζει πολύ καλά και απροβλημάτιστα.

εχεις καμια πληροφορια αν δουλευει σε uefi bios μητρικες?

Δες το από πάνω post

[MetallicGR]

Χρήσιμος οδηγός! Props.

[gdp77]

Ξεθάβω το θέμα για να αναφέρω ότι το clonezilla λειτούργησε άψογα σε cloning που έκανα (γιατί μέχρι τώρα μόνο για backup/restore image το είχα χρησιμοποιήσει) από τον παλιό μου ssd (128 GB) στον καινούριο μου 850 evo 256 GB. Η διαδικασία κύλισε απρόσκοπτα και ταχύτατα. Στον 256άρη δημιουργήθηκε ένα partition στο μέγεθος του παλιού 128άρη. Ο υπόλοιπος χώρος έμεινε unallocated και με το gparted απλά έκανα resize χρησιμοποιώντας όλο τον ωφέλιμο χώρο του δίσκου. Το λειτουργικό μπούταρε κανονικά, το alignment του δίσκου ήταν σωστό και για άλλη μια φορά το clonezilla με έβγαλε ασπροπρόσωπο!